LVD Testi TS EN / IEC 60670 Standardı

LVD Testi : TS EN 60670 Standardı

(Kutular ve Mahfazalar – Ev ve Benzeri Yerlerdeki Sabit Elektrik Tesisatlarında Kullanılan Elektriksel Amaçlı Yardımcı Donanım için – Bölüm 1: Genel Kurallar)

Günümüz piyasasında buat, kutu buat vb. adlar ile de adlandırılan kutular ve mahfazalar ev ve benzeri yerlerde elektrik, telefon vb. kablolarının bir kutu üzerinde toplanıp dağıtılmasını sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.

TS EN 60670 standardı, ev veya benzeri yerlerdeki elektrik tesisatlarında, bina içinde veya bina dışında kullanılması amaçlanan, beyan gerilimi 1000V AC ve 1500V DC aşmayan elektriksel amaçlı yardımcı donanım için kullanılan kutuları, mahfazaları ve mahfazaların bölümlerini kapsar.

TS EN 60670 standardına uygun olarak yapılan tip testleri, buatlar için genel yapılış ve kurallara uygunluğunun kontrolü için gerçekleştirilmektedir. Tip testleri bağımsız akredite laboratuvarlar tarafından yapılmaktadır. Kutu ve buatların tip testi “LVTCERT Belgesi” almak için yapılması gereken testleri de ifade eder.

TS EN 60670 standardına uygun olarak tip testlerinin gerçekleştirilebilmesi için aşağıda belirtilen, TS EN 60670-1 standardının yanında alt başlıklarda testleri gerçekleştirilir.

• TS EN 60670-1: Genel Kurallar
• TS EN 60670-21: Asılı Düzenler için Sağlanan Kutular ve Mahfazalar için Özel Kurallar
• TS EN 60670-22: Bağlantı Kutuları ve Mahfazalar için Özel Kurallar
• TS EN 60670-23: Döşeme Kutuları ve Mahfazaları için Özel Kurallar
• TS EN 60670-24: Koruyucu Düzenler ve Diğer Güç Dağıtan Elektriksel Donanımların Mahfazaları için Özel Kurallar

Tip Testi Nedir ?

Tip testi bu standarda uygun olarak gerçekleştirilen deneylerin tamamıdır. Farklı bir beyan olmadığı sürece tip testleri +10° C ile +40° C arasındaki bir ortam sıcaklığında gerçekleştirilmelidir. Standart gereği tip testi için deneyler başlamadan önce imalatçı firmadan 3 adet deney numunesi alınır ve her bir deney adımını bu 3 numunenin de olumlu olarak tamamlaması gerekmektedir. Tip testlerine başlamadan önce aşağıda ana başlıkları verilen TS EN 60670-1 standardına uygun olarak deney numunelerinin sınıflandırılması yapılıp, yalıtkan malzemeden yapılan numuneler için %50 - %85 arasında bağıl nemde ve ortam sıcaklığında 10 günlük bir ön şartlandırmaya tabi tutulur.

• Malzemelerin Niteliği
• Montaj Metodu
• Giriş (Çıkış) Tipi/Tipleri
• Sıkıştırma Düzenleri
• Kurulum Sırasında Minimum Sıcaklık
• IEC 60529'a Göre Katı Yabancı Cisimlerin Girmesinden Kaynaklanan Asgari IP2X Derecesine Sahip Tehlikeli Parçalara Erişime ve Zararlı Etkilere Karşı Korunma Derecesi
• IEC 60529'a Göre Su Girişi Nedeniyle Zararlı Etkilere Karşı Koruma Derecesi
• Aksesuarların Kutulara Sabitlenmesi için Kurallar

Sınıflandırma ve şartlandırmanın akabinde tip testi aşağıdaki gibi gerçekleştirilmektedir.

• İşaretleme

Bu tip testinde imalatçı firmaya ait bilgilerinin, IP koruma derecesinin vb. bilgilerinin kontrolleri yapılmaktadır. Bu kontrollerden sonra işaretlemenin silinmezliğinin kontrolü için 15 saniye saf su ve 15 saniye petrol eteri ile test gerçekleştirilir. 30 sn sonunda işaretleme kolayca okunabilir olmalıdır.

• Boyutlar

Boyutlar imalatçı firmanın vermiş olduğu beyanlarına uygunluğunun kontrolü ile gerçekleştirilir.

• Elektrik Çarpmasına Karşı Koruma

Deney numunesinin normal kullanımındaki gibi montajı yapılır. Daha sonra IEC 61032 standardında belirtilen 11 nolu deney sondası ile 20 N bir kuvvet 1 dakika boyunca uygulanır. Deney sonunda sonda gerilimli bölümleri imalatçı talimatlarına göre tesis edilen mahfazaların bölümlerine girmemelidir. Madde 7.1.1 ve 7.1.3 göre sınıflandırılan numuneler için deney +35^oC’ de gerçekleştirilir.

• Topraklama Düzenleri

Bu tip testi, topraklama düzeni bulunan deney numuneleri için gerçekleştirilir. 25 A’ deney akımında açıktaki iletken bölümlerinin harici koruma iletkenine etkin olarak bağlandığının ve direncin 0,05 Ω’ u aşmadığı doğrulanır.

• Yapılış 

Bu tip testinde menteşeli kapaklar, kapaklar veya kapak levhaların çıkarılması ve çıkarılmamasının doğrulanması için yapılmaktadır. Standartta belirtilen deney sondaları ve düzenekleri ile bu deneyler gerçekleştirilmektedir.

• Yaşlanmaya Katı Cisimlerin ve Suyun Zararlı Girişine Karşı Korumaya Dayanıklılık

*Yaşlanmaya karşı dayanıklılık; numune üzerinde bulunan bütün aksesuarlar standartta belirtilen kuvvetler ile sıkılmalı ve 70^oC sıcaklıktaki ısıtma hücresine konulur. Isıtma kabininde 168 saat boyunca bekletilir. Daha sonra numune kabinden çıkarılarak 96 saat boyunca oda sıcaklığında bekletilir. Tip testinin olumlu sonuçlanması için numune de bozulma ve hasar olmamalıdır. Ek olarak sınıflandırma ki değişikliklere göre fark testleri uygulanmaktadır.

*Katı cisimlerin girişine karşı koruma; IEC 60529 standardına uygun olarak imalatçı beyanına göre test gerçekleştirilir. Tip testinin olumlu olabilmesi için IEC 60529 standardındaki uygunluk kriterlerini sağlaması gerekmektedir.

*Suyun zararlı girişine karşı koruma; IEC 60529 standardına uygun olarak imalatçı beyanına göre test gerçekleştirilir. Tip testinin olumlu olabilmesi için IEC 60529 standardındaki uygunluk kriterlerini sağlaması gerekmektedir.   

• Yalıtım Direnci ve Elektrik Dayanımı

Tip testinin gerçekleştirilmesi için %91 - %95 arasında bir bağıl nemde, 20^oC - 30^oC arasında bir sıcaklıkta aşağıda belirtilen sürede şartlandırılmalıdır.

*IPX0 koruma dereceli olarak sınıflandırılan mahfazalar için 2 gün

*Diğer mahfazalar için 7 gün

*Yalıtım Direnci; 500 V DC bir gerilimde direnç ölçülür. Ölçülen direnç değeri 5MΩ’ dan az olmamalıdır.

*Elektrik Dayanımı; Firmanın beyan ettiği yalıtım gerilimine uygun olarak Tablo-6’ dan deney gerilimi seviyesi seçilir. Bu deney geriliminde tip testi 1 dakika boyunca uygulanır. Tip testinin olumlu olabilmesi için deney sırasında herhangi bir atlama olmamalıdır.

• Mekanik Dayanım

Bu tip testinde, yapılan sınıflandırmaya uygun olarak deney gerçekleştirilir. Uygun deney düzeneğinde ve sınıflandırmaya göre belirlenen sıcaklıkta darbe deneyleri numuneye uygulanır. Deney sonunda numune de deformasyon ve şekil bozukluğu olmamalıdır.

• Isıya Dayanıklılık

Tip testi IEC 60695-11-2 standardına uygun olarak yalıtkan malzemeden yapılan bölümlere gerçekleştirilmektedir. Uygun deney sıcaklığında deney yapılır ve deney sonunda ölçülen iz çapı 2 mm’ yi aşmamalıdır.

• Yalıtkan Malzemenin Olağandışı Isı ve Ateşe Karşı Dayanıklılığı

Tip testi 60695-2-11 standardına uygun olarak yalıtkan malzemeden yapılan bölümlere uygulanır. Uygun deney sıcaklığında 30 saniye süre boyunca kızaran tel deneyi uygulanır. Deney sonunda, görülebilir hiçbir alev ve kalıcı kızarıklık olmaması veya kızaran telin çekilmesinde sonra 30 saniye içerisinde numunedeki alev ve kızarıklık sönmesi gerekmektedir.

• Yüzeysel Kaçaklara Karşı Dayanıklılık

Tip testi IEC 60112 standardına uygun olarak gerçekleştirilir. Deney numunesinden en az 15 x 15 x 3 mm (h x w x d) ebatlarında parçalar alınır. Deney A çözeltisinde 175 V gerilim altında gerçekleştirilir. Deney sonunda elektrotlar arasında hiçbir atlama veya delinme meydana gelmemelidir.

• Korozyona Karşı Dayanıklılık

Deney numunesi yağ giderici bir maddeye 10 dakika boyunca daldırılır ve bütün yağlı kısımlar temizlenir. Daha sonra numune amonyum klorür çözeltisine daldırılır ve akabinde neme doymuş bir donanımda bekletilerek deney gerçekleştirilir. Deney sonunda numunede pas izi görülmemelidir.