TS EN 60947 STANDARDI
(Alçak Gerilim Anahtarlama Düzeni ve Kontrol Düzeni
Bölüm 1: Genel kurallar)
ANAHTARLAMA ve KONTROL DÜZENİ tip testi, donanımın ilgili aralığı boyunca kural ve deneylerde bir düzenlilik elde etmek ve farklı standartlara göre deneyden geçirilme ihtiyacını önlemek amacıyla, alçak gerilim kontrol düzeni ve anahtarlama düzenine uygulanabilen genel yapılış ile ilgili tüm kural ve özelliklerin olabildiğince uyumluluğunu sağlamak için yapılan tip testini içerir. Tip testi bağımsız akredite laboratuvarlarda yapılır. Her tip alçak gerilim anahtarlama düzeni ve kontrol düzeni için, bütün kural ve deneylerin belirlenmesi amacıyla yalnızca iki esas doküman gereklidir:
- Çeşitli tip alçak gerilim anahtarlama düzeni ve kontrol düzenini kapsayan özel standardlarda “TS EN 60947-1” olarak atıf yapılan temel standard,
- Bundan sonra “ilgili ürün standardı” veya “ürün standardı” olarak atıf yapılan ilgili donanım standardı.
TS EN 60947 standard serisinin yapılandırılması için aşağıdaki bölümler öngörülmüştür:
a) TS EN 60947-1: Genel kuralar,
Kapsam: Beyan gerilimi 1000 V a.a. veya 1500 V d.a.’ı geçmeyen devrelere bağlanması öngörülen, donanımlar
TS EN 60947-2: Bölüm 2: Devre kesiciler.
TS EN 60947-3: Bölüm 3: Anahtarlar, ayırıcılar, ayırıcı anahtarlar ve eriyen telli sigorta birleşimi üniteleri.
TS EN 60947-4-1: Bölüm 4: Kontaktörler ve motor yol vericileri.
TS EN 60947-5-1: Bölüm 5: Devre kontrol cihazları ve anahtarlama elemanları.
TS EN 60947-6: Bölüm 6: Çok fonksiyonlu anahtarlama cihazları.
TS EN 60947-7: Bölüm 7: Yardımcı donanım.
TS EN 60947-1 standardı tip testi uygulandığında bu standardda ve ilgili ürün standardında açıklanan kurallar ile uygunluğu doğrulamak için yapılmalıdır.
Bu deneyler aşağıda verilmiştir:
- Her bir özel donanımı temsil eden numunelere uygulanacak tip testi,
- Uygulandığında bu standarda ve ilgili ürün standardına uygun olarak yapılan donanımın müstakil her parçasına uygulanan rutin deneyler,
- İlgili ürün standardında şart koşulduğu zaman yapılan numune deneyleri.
Yukarıdaki deneyler, ilgili ürün standardı kurallarına uygun olan deney dizisinden meydana gelebilir.
TS EN 60947-1 Tip testi aşağıdakilerin uygun olanlarının doğrulanmasından oluşur:
- Yapılış kuralları,
- Sıcaklık artışı,
- Dielektrik özellikleri
- Kapama ve kesme kapasiteleri,
- Kısa devre kapama ve kesme kapasiteleri,
- Çalışma sınırları,
- Çalışma performansı,
- Mahfazalı donanımın koruma derecesi,
- EMU deneyleri.
1.Yapılış kurallarına uygunluk
1.1.Malzemeler
1.1.1.Olağandışı ısı ve yanmaya dayanım deneyi
1.1.1.1.Kızaran tel deneyi (donanıma uygulanan):
Donanımların bölümlerindeki veya bu bölümlerden alınan bölümlerdeki malzemelerin uygunluğunu doğrulamak için kızaran tel deneyi yapılır.
2.Bağlantı uçlarının mekanik özellikleri:
Bu madde, alüminyum bağlantı uçlarına veya alüminyum iletkenlerin bağlantısı için kullanılan bağlantı uçlarına uygulanmaz. Deneyler, kesit alanı en büyük olan iletkenin uygun tipi ile yapılır. İletken beş defa bağlanır ve sökülür. Standart da verilen uygun sıkma momentleri ile vida tipi bağlantılar sıkılır. Deney sırasında, sıkma birimleri ve bağlantı uçları gevşememelidir. Vidalar da yarıklar, dişler ve rondelalarda hasar olmamalıdır. Bu deneyler ayrıca çekme, bükülme deneylerini de içerir.
3.Ayırmaya uygun donanımın ana kontaklarının konum gösteriliş etkinliğinin doğrulanması:
Ayırmaya uygun donanım, açık konumda, yeterli ayırma fonksiyonu temin eden bir ayırma uzaklığını sağlamalıdır. Ana kontakların konum göstergesi, aşağıdaki düzenlerden biri veya daha fazlası ile sağlanmalıdır:
- Harekete geçirme elemanının konumu,
- Ayrı bir mekanik gösterge,
- Hareketli kontakların görülebilirliği.
Kontak konumunu gösteren tüm düzenler, çalışma performansı tip deneylerinden ve yapılıyorsa özel ömür deneylerinden sonra doğru bir şekilde çalışmaya devam etmelidir.
4.Sıcaklık artışı:
Ana devre, yardımcı devreler ve kontrol devrelerinin beyan akımında ve beyan frekansında sıcaklık ölçümleri yapılır. Ölçülen sıkcalık değerleri standard da verilen limitleri aşmamalıdır.
5. Dielektrik özellikler:
Deney donanımın aşağıda belirtilen gerilimlere dayanabildiğini doğrulamak için yapılır.
- Aşırı gerilim kategorisine uygun beyan darbe dayanım gerilimi (Madde 4.3.1.3),
- Ayırmaya uygun cihazların kontak aralıkları arasına uygulanan darbe dayanım gerilimi,
- Şebeke frekanslı dayanım gerilimi.
Deney sırasında hiçbir elektriksel delinme, yüzeysel atlama, elektrik atlaması, delinme ve tahrip edici boşalma olup olmadığı doğrulanır.
6.Yalıtma aralıklarının doğrulanması için numune deneyleri:
Yalıtma aralıkları beyan darbe dayanım gerilimine dayanabilmesini sağlamaya yeterliliği doğrulanır. Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ise donanımın kirlenme derecesine bağlı olarak yapılan ölçümlerde standard uzunluklardan daha küçük olmadığı doğrulanır.
7.Kapama ve kesme kapasiteleri:
Donanımın, gerekli kullanım kategorileri için, ilgili ürün standardında belirtilen şartlar ve çalışma sayısı altında, yük ve aşırı yük akımlarını arızasız kesme ve kapama kapasitesinde olup olmadığı doğrulanır.
8.Çalışma performans yeteneği:
Donanımın mekanik ve elektriksel ömür deneyleri ilgili ürün standardında verilen koşullar da yapılır. Ömür deneyleri, tamir yapılmadan veya bölümler değiştirilmeden bir donanımın çalışma yeteneğinde olduğu çalışma çevrimlerinin sayısını doğrulamak için öngörülmüştür.
9.Kısa devre şartlarında performans:
Donanım, kısa devre akımlarından neticelenen ısıl, dinamik ve elektriksel zorlamalara, ilgili ürün standardında belirtilen şartlar altında dayanabilecek biçimde olup olmadığı doğrulanır.
10.EMU deneyleri
10.1.Bağışıklık:
Elektronik devreleri bulunan donanımın elektromanyetik bozucu etkilere karşı bağışıklığı yeterli olup olmadığı doğrulanır. Bütün bileşenleri pasif olan devrelerin bulunduğu donanımın deneye tabi tutulması gerekmez.
10.2.Yayılım:
Elektronik devreleri bulunmayan donanım için, elektromanyetik bozucu etkiler, yalnızca, ara sıra yapılan anahtarlama çalışmaları sırasında üretilebilir. Bozulmaların süresi mili saniye mertebesindedir.